Jakie słuchawki do produkcji muzycznej?
Jakie słuchawki do produkcji muzycznej?
Słuchawki do tworzenia muzyki to temat skomplikowany i zawiły. Wszystko opiera się o zmysł słuchu, tak bardzo intymny dla każdego z nas. Każdy z nas słyszy inaczej, każdy z nas ma inne ubytki słuchowe, a w końcu – każdy z nas ma po prostu inną wrażliwość muzyczną.
Czym zatem kierować się przy zakupie słuchawek? Czy istnie jakiś zbiór zasad? Jakich słuchawek potrzebujesz, jeśli chcesz tworzyć muzykę w domowym studio a jakie, kiedy chcesz nagrywać wokal? Jakie są między nimi różnice?
Słuchawki studyjne. Czym są?
Słuchawki studyjne to rodzaj słuchawek przeznaczonych do pracy w studiach nagraniowych, podczas produkcji muzycznej i innych profesjonalnych zastosowań audio. Zasadniczo różnią się od słuchawek konsumenckich jedną, podstawową zasadą: dążą do neutralności brzmienia, które w nich słyszymy. Słuchawki konsumenckie naturalnie podbijają bas i część wysokich częstotliwości, aby dodać dynamiki słuchanym przez nas nagraniom. Są stworzone po to, by uprzyjemnić nam słuchanie muzyki. Jednak jest to niedopuszczalne w przypadku słuchawek studyjnych. Powinny mieć możliwie płaską charakterystykę brzmieniową, aby wiernie odtwarzać to, co właśnie stworzyliśmy w naszym DAW’ie.
Jakie słuchawki do wokalu, jakie do produkcji?
Wyróżniamy trzy typy słuchawek ze względu na ich konstrukcję.
a) Słuchawki zamknięte
Plusy: Muszle tych słuchawek są szczelnie zamknięte, co zapobiega przepływowi powietrza i dźwięku z zewnątrz i na zewnątrz. Zapewniają bardzo dokładną izolację od otoczenia. Nieprzepuszczanie dźwięku poza obręb słuchawek idealnie sprawdza się do nagrywania wokali lub dźwięku instrumentów. Dzięki użyciu słuchawek zamkniętych, mikrofon nie będzie zbierać z nich dźwięku.
Minusy: Ze względu na mocną izolację, szybciej męczy się w nich słuch oraz pocą się uszy. Kilkugodzinna praca w tego typu słuchawkach może być bardzo męcząca. Dlatego też, podczas używania słuchawek zamkniętych, zalecane są częste przerwy w pracy, by uszy mogły odpocząć.
Przykłady: BEYERDYNAMIC DT770 Pro, Audio-Technica ATH-M40X, Sony MDR-7506, Sennheiser HD 280 Pro, Shure SRH440, AKG K371.
c) Słuchawki otwarte
Plusy: Ten typ słuchawek posiada bardziej naturalne brzmienie. Poza tym, dzięki cyrkulacji powietrza, podczas pracy w słuchawkach otwartych słuch męczy się o wiele wolniej. Polecane są do miksu, masteringu, edycji, aranżacji i oczywiście produkcji muzycznej.
Minusy: Ze względu na swoją konstrukcję, nie są zalecane do rejestracji głosu lub instrumentów. Przebijający się z nich dźwięk zostanie wówczas nagrany. Nie spełnią dobrze się w tej roli.
Przykłady: Beyerdynamic DT 990 Pro, AKG K701, Audio-Technica ATH-AD700X, HD 560S.
b) Słuchawki półotwarte
Plusy: Oferują kompromis między naturalnym brzmieniem słuchawek otwartych, a lepszą izolacją dźwięku jak w słuchawkach zamkniętych. Sprawdzą się oczywiście w produkcji, aranżacji, miksie i w masteringu.
Minusy: Mniejsza popularność, stosunkowo niewielka liczba modeli na rynku, przez co nie są standardem w studiach muzycznych. Poza tym, mimo że nie są w pełni otwarte, to jednak w rejestracji dźwięku sprawdzą się gorzej niż słuchawki zamknięte.
Przykłady: AKG K240, Beyerdynamic DT 880 Pro, Samson SR850,
Impedancja słuchawek. Czym jest?
Impedancja słuchawek to wartość, którą określa opór elektryczny, jaki słuchawki stawiają przepływowi prądu zmiennego (sygnału audio). Mierzy się ją w omach (Ω). Impedancja ma bardzo wyraźny wpływ na współpracę słuchawek ze źródłem dźwięku (takim jak smartfon, komputer, wzmacniacz czy interfejs audio). Generalnie, im wyższa impedancja słuchawek, tym dokładniejszy detal dźwięku i wyższa jakość. Jednocześnie, im wyższa impedancja słuchawek, tym więcej wzmocnienia dźwięku potrzebujemy. Co to oznacza? Że aby korzystać ze słuchawek z wyższą impedancją, potrzebujemy np. interfejsu audio z dużym wzmocnieniem lub dodatkowego wzmacniacza. W praktyce: słuchawki z dużą impedancją po podłączeniu do laptopa mogą grać bardzo cicho. Zupełnie nie będą się nadawały do słuchania muzyki np. z telefonu, gdzie nie mamy możliwości zwiększenia wzmocnienia dźwięku poza tym, co przewidział producent urządzenia. Do laptopa możemy ostatecznie dokupić interfejs audio, jednak prościej jest kupić model ze średnią lub niską impedancją.
Spotykamy trzy rodzaje słuchawek ze względu na impedancję:
a) Niska impedancja. (≤ 50 Ω): słuchawki nadają się do laptopów, telefonów. Np. Audio-Technica ATH-M50x (38 Ω), Sony MDR-7506 (63 Ω).
b) Średnia Impedancja: słuchawki w użyciu półprofesjonalnym, w domowych studiach. Np. Beyerdynamic DT 770 Pro (80 Ω).
c) Wysoka impedancja: słuchawki w użyciu profesjonalnym, w studiach muzycznych, w których jest dostęp do interfejsu audio z dużym wzmocnieniem. Np. Sennheiser HD 600 (300 Ω), Beyerdynamic DT 990 Pro (250 Ω).
To zagadnienie może się wydać bardzo zawiłe. Ale jest na nie prosty sposób. Jednak jeśli chcemy sprawdzić, czy słuchawki które mamy na oku sprawdzą się na naszym telefonie, laptopie lub wzmacniaczu, możemy użyć świetnego darmowego narzędzia w postaci Headphones Power Calculator.
Po wpisaniu trzech podstawowych parametrów słuchawek i wybraniu urządzenia na którym chcemy z nich korzystać, możemy sprawdzić, czy będą współpracować. To jednak nie wszystko. Strona posiada bazę prawie 100 modeli słuchawek, które możemy sprawdzić. Wystarczy, że wybierzemy odpowiedni model z listy.
Software’owa “porównywarka” słuchawek
Ciekawym narzędziem do pracy inżyniera dźwięku jest Sonarworks SoundID Reference, którego jednym z zadań jest odwzorowanie charakterystyki brzmieniowej słuchawek studyjnych. Oznacza to po prostu, że w ustawieniach wybieramy model z listy, a wbudowany korektor dokładnie odwzorowuje charakterystykę brzmieniową zastosowaną przez producenta danego modelu. Lista obsługiwanych słuchawek jest bardzo obszerna i jest dostępna również na stronie producenta.
Oczywiście musimy pamiętać, że wszystkie profile brzmieniowe ostatecznie i tak siłą rzeczy przechodzą przez profil brzmieniowy Twoich monitorów lub słuchawek. Jednak mając to na uwadze, i tak narzędzie Sonarworksa stanowi bardzo dobre rozwiązanie przy pracy nad brzmieniem naszych produkcji. Sonarworks SoundID Reference jest płatny, jednak producent oferuje 21-dniowy darmowy okres testowy.
Słuchawki bezprzewodowe Pro Audio?
Słuchawki w profesjonalnych i domowych zastosowaniach audio opierają się na jednej, bardzo podstawowej rzeczy: zerowej latencji. Praca w rejestracji dźwięku czy w produkcji muzycznej jest niemożliwa w przypadku jakiejkolwiek, nawet drobnej latencji. To skutecznie uniemożliwia pracę. Z tego powodu właśnie 99% słuchawek bluetooth dostępnych obecnie na rynku nie nadaje się do pracy w studio. Jeśli jednak bardzo nam zależy na minimalizowaniu liczby kabli, możemy rozważyć AIAIAI TMA-2 Studio Wireless+, który posiada specjalny transmitter oraz latencję na poziomie 12ms. To o wiele mniej niż “normalne” słuchawki Bluetooth (około 30-40 ms), ale jednak występuje. Przyjmuje się, że słyszalna latencja dla ludzkiego ucha to około 10 ms. Jednak jak zauważyliśmy na samym początku – każdy z nas słyszy inaczej. Być może te 2 ms nie zrobią nam żadnej różnicy. Warto więc przetestować te słuchawki przed zakupem i samemu zdecydować, czy ta minimalna różnica 2 ms jest dla nas wyczuwalna.
Półki cenowe słuchawek
Mamy już wiedzę dotyczącą budowy słuchawek, rodzajów, konfiguracji. Teraz pozostaje niemniej ważny czynnik, zwłaszcza dla początkujących producentów i realizatorów: cena. Czy warto wydawać na nie całe swoje oszczędności? Jak zwykle: to zależy! Nie tylko od sumy odłożonych oszczędności.
a) Słuchawki do 100 zł. W tej cenie niestety nie znajdziemy dobrych słuchawek studyjnych. Można jednak się pokusić o zakup dodatkowych słuchawek z tej półki cenowej, z dwóch powodów. Po pierwsze: jako dodatkowe słuchawki referencyjne do naszego studia. Zdecydowana większość konsumentów nie posiada słuchawek studyjnych za kilkaset złotych. Warto rozważyć przesłuchanie swojej produkcji również na takich, tańszych słuchawkach – by dowiedzieć się, jak inni będą słuchać naszej produkcji. Drugim powodem jest fakt, że możemy planować nagrywanie wokalu lub instrumentu. Wówczas tego typu słuchawki – najlepiej, jak już wiemy, o strukturze zamkniętej – dać je nagrywanej osobie. Ale które wybrać? Np. Sennheiser HD 206.
b) Słuchawki do 300 zł. W tej półce cenowej znajdziemy kilka podstawowych modeli, od których możemy rozpocząć naszą przygodę, jeśli nie stać nas jeszcze na modele z wyższej półki. W tym przedziale cenowym warto zwrócić uwagę na: KRK KNS 6400, Sennheiser HD 400s, AKG 72.
c) Słuchawki do 500 zł. Troszkę przekroczymy tę kwotę, jednak nieznacznie. W kwocie 400-600 złotych znajdziemy topowe słuchawki, które w 100% spełnią swoją rolę, takie jak: Beyerdynamic 990 Pro, Beyerdynamic 770 Pro. Warto zwróćić również uwagę na Audio-Technica ATH-M40X.
d) Słuchawki do 1000 zł. Bardzo wysoka półka, posiadająca wszelkie udogodnienia. Dyspomnując takim budżetem, nie musimy już iść na żadne kompromisy w stylu: “lepiej mieć wymienny kabel, czy żeby słuchawki wygodnie zamykały się do środka”. Słuchawki w tej cenie posiadają zazwyczaj wszystko. Przykłady: Sennheiser HD-400 PRO, Rode NTH-100M, Beyerdynamic DT 700 Pro X.
Które słuchawki wybrać? Podsumowanie.
Jakie słuchawki do produkcji muzycznej? Jak najlepsze! Oczywiście, biorąc pod uwagę ich zastosowanie oraz nasze warunki finansowe. Warto mieć na względzie wszystkie opisane przez nas problemy. Jednak najważniejsze: po prostu musimy się czuć w nich dobrze i komfortowo. Z tego względu polecamy przeprowadzenie samodzielnego testu słuchawek w jednym ze sklepów muzycznych, wcześniej przygotowując sobie utwór referencyjny (czyli taki, którego brzmienie dobrze znamy i będziemy mogli dobrze ocenić brzmienie słuchawek). Przyjemnego odsłuchu!