Jaki mikrofon do wokalu?

Raz, dwa, próba mikrofonu!
Ale… jakiego mikrofonu? Jaki mikrofon wybrać do nagrywania wokalu? Czy muszę od razu wydać duże pieniądze, czy na początek mogę spróbować z czymś tańszym? Naprawdę muszę kupować jakiś interfejs? A może najprościej kupić mikrofon na USB?
Wybór mikrofonu do nagrywania wokalu to nie taka prosta sprawa, w szczególności dla tych, którzy z realizacją dźwięku nigdy nie mieli do czynienia. Spokojnie, pomożemy!

1. Mikrofon USB czy mikrofon XLR?

Mikrofony USB na pierwszy rzut oka są doskonałym rozwiązaniem. Nie wymagają kupowania dodatkowego interfejsu audio, dzięki czemu ich koszt jest dużo niższy. Same mikrofony mają również względnie niską cenę (maksymalnie kilkaset zł). Dlaczego zatem nie są zbyt popularne i nie weszły do codziennego użytku w studiach nagrań?

a) Wysoka latencja. Mikrofony USB w większości cechuje wysoka latencja, co skutecznie utrudnia rejestrację sygnału.
b) Ograniczenie do nagrywania jednego źródła jednocześnie. To uniemożliwia jakąkolwiek rozbudowaną sesję nagraniową, a nawet wywiad. Nad rozwiązaniem tego problemu pracuje m.in. firma Rode, która w niektórych modelach swoich mikrofonów umożliwia nagrywanie do 4 mikrofonów jednocześnie, jednak nadal nie jest to zadowalające dla nawet półprofesjonalnego studia nagraniowego.
c) Jakość nagranego sygnału może być maksymalnie zadowalająca. Nie należy stawiać poprzeczki zbyt wysoko w przypadku mikrofonów USB, gdyż jakość nagranego materiału audio raczej nas nie powali. Ale! Jeśli jesteś absolutnie początkujący w temacie nagrywania audio, niech to Cię nie odrzuca – ta jakość jest i tak o wiele, wiele lepsza niż np. mikrofon wbudowany mikrofon w laptopie!
d) Jakość nagranego dźwięku będzie zawsze taka sama. W przypadku mikrofonów XLR można eksperymentować na poziomie interfejsów, pracując z brzmieniem na różnych etapach rejestracji. W przypadku mikrofonów USB, nie ma takiej możliwości.

Czy zatem kategorycznie odrzucamy używania mikrofonów USB? Niekoniecznie. Są pojedyncze przypadki, kiedy naszym zdaniem warto zainwestować w taki mikrofon. Jest to sytuacja, gdy jesteś absolutnym beginnerem i nie stać Cię na wydatek w postaci kilkuset zł na początek i drugie tyle na interfejs. Dodatkowo nadal nie jesteś pewien, czy chcesz to robić – nieważne, czy podcast, rap czy po prostu śpiew. Wtedy można pokusić się o zakup takiego mikrofonu, jednak zalecamy, żeby traktować go jako “przejściowy”, a nie “docelowy sprzęt”. Ewentualnie – jeśli jesteś “domowym podcasterem” lub streamerem, wyspecjalizowanym w swojej dziedzinie, nie planujesz do swojego podcastu zapraszać gości (a raczej: obsługiwać ich na swoim komputerze, wtedy trzeba podłączyć drugi mikrofon), nie jesteś (i raczej nie zostaniesz) ekspertem w dziedzinie pro audio. Chcesz mieć działający sprzęt i jak najmniej rzeczy na biurku, bo na nim będziesz na przykład prezentować swoje produkty, lub dzielić się swoja wiedzą. I dobrze, żeby mikrofon był mobilny, żebyś mógł zmieniać pomieszczenia, w których nagrywasz. Wtedy faktycznie, taki mikrofon jak np. Rode NT USB Mini czy Rode NT USB+ może spełnić swoją rolę w 100%.

Przykłady mikrofonów USB: Rode NT USB, Rode NT-USB+, Rode NT USB Mini

2. Rodzaje mikrofonów ze względu na przetwornik.

Dwoma najpopularniejszymi rodzajami mikrofonów ze (względu na rodzaj przetwornika przetwarzającego dźwięk) są mikrofony dynamiczne i pojemnościowe.

a) Mikrofony dynamiczne
Mikrofony dynamiczne są mniej czułe na subtelne detale dźwięku niż mikrofony pojemnościowe. Mają bardziej ograniczone pasmo przenoszenia, co oznacza, że mogą nie rejestrować tak dobrze bardzo wysokich i bardzo niskich częstotliwości. To jednak wcale nie oznacza, że są gorsze! Po prostu znajdują zastosowanie w innych warunkach, na przykład na scenie i w sytuacjach na żywo. Mikrofony dynamiczne są bardziej wytrzymałe i odporne na uszkodzenia mechaniczne oraz wilgoć. Są również stosowane w studiach nagraniowych do nagrywania głośnych źródeł dźwięku (np. perkusji, gitar elektrycznych), jednak nie oznacza to, że nigdy nie używa się ich do wokalu. Najbardziej znaną legendą owiany jest mikrofon Shure SM7B, na którym Michael Jackson miał nagrywać przełomowego “Thrillera” właśnie dzięki temu, że doskonale radził sobie z rozpiętością dynamiczną ekspresji Michaela, podczas rejestracji wokali.

Np. Shure SM 58, Shure SM7b, Sontronics Podcast Pro,

 

 

b) Mikrofony pojemnościowe

Mikrofony pojemnościowe cechują się wysoką czułością i zdolnością do rejestrowania subtelnych detali dźwięku, co sprawia, że są bardzo dobrym wyborem do nagrywania wokali i instrumentów akustycznych. Musimy jednak pamiętać, że mikrofony te są naprawdę czułe. Więc jeśli w pokoju mamy jakieś źródło dźwięku niepożądanego (np. wentylator, zmywarka lub głośnie pracujący akumulator), mikrofon ten na pewno ten sygnał wyłapie i zarejestruje.

Dodatkowo trzeba pamiętać o tym, że mikrofony pojemnościowe wymagają zasilania fantomowego (48V), które jest dostarczane przez interfejs audio lub mikser, zazwyczaj oznaczone sygnaturą “+48”. Zasilanie jest niezbędne do naładowania kondensatora i zasilania wewnętrznego wzmacniacza mikrofonu. Dopiero po włączeniu popularnego “phantoma” nasz mikrofon pojemnościowy zacznie działać. O interfejsach dowiesz się więcej w artykule “Interfejs audio. Co na start?” na naszym Blogu!

Np. Rode NT1, Audio Technica AT-2035, Sontronics STC-2, Audio-Technica AT2020

3. Rodzaje mikrofonów ze względu na charakterystykę kierunkową.

Charakterystyka kierunkowa mikrofonu to inaczej sposób, w jaki dany mikrofon zbiera dźwięk. To kluczowa cecha mikrofonu, która wpływa na to, które dźwięki będą rejestrowane z większą intensywnością, a które zostaną stłumione. Zdajemy sobie sprawę, że może wydawać się to skomplikowane, więc warto rzucić okiem na przejrzysty schemat:

a) Dookólna
Mikrofon z dookólną charakterystyką nie jest wrażliwy na to, skąd pochodzi dźwięk; rejestruje wszystkie dźwięki z jednakową czułością, niezależnie od ich położenia względem mikrofonu.

b) Kardioidalna
Mikrofony kardioidalne zbierają dźwięki głównie z przodu i częściowo z boków, a tłumi dźwięki dochodzące z tyłu. Jego nazwa pochodzi od kształtu charakterystyki przypominającej serce. Bardzo często wykorzystywany do nagrywania wokalu.

c) Superkardioidalna
Superkardioidalny, subkardioidalny i hiperkardioidalny: mają bardziej wąską charakterystykę w porównaniu do kardioidalnych i lepiej tłumią dźwięki z boków, ale zbierają również pewną ilość dźwięku z tyłu mikrofonu. Wykorzystujemy, kiedy poza głównym źródłem (np. wokal) chcemy nagrać też trochę otoczenia (np. dźwięki ptaków w lesie podczas nagrania wywiadu).

d) Shotgun
Mikrofon kierunkowy o wąskiej charakterystyce kierunkowej, zwany potocznie “shotgunem” posiada bardzo wąski kąt zbierania dźwięków. Świetnie sprawdza się do nagrywania dźwięków z dużych odległości lub w sytuacjach, gdy konieczne jest wyizolowanie źródła dźwięku od otoczenia, np. na planie filmowym.

e) Ósemkowa
Charakterystyka ósemkowa zbiera dźwięki z przodu i z tyłu mikrofonu, a jednocześnie tłumi dźwięki dochodzące z boków. Mikrofony ósemkowe są popularne w technikach nagrywania stereo, takich jak nagrywanie MS (Mid-Side) i Blumlein Pair, gdzie precyzyjne różnicowanie kierunków dźwięku jest kluczowe. Ale nie studiując technik rejestracji dźwięku, możemy ich potrzebować np. w przypadku nagrywania duetów wokalnych lub instrumentów stojących naprzeciwko siebie.

4. Mikrofon do wokalu do 500 zł

Mając całą tą wiedzę, możemy odpowiedzieć na pytanie: jaki mikrofon wybrać do kwoty 500 zł?
Mikrofony w cenie do 500 zł to coś dobrego na start. Na tej półce cenowej znajdziemy:
a) Mikrofony dynamiczne: Shure SM-57, Sontronics Solo, Shure SM58, Sontronics Podcast Pro
b) Mikrofony pojemnościowe: Audio-Technica AT2020, MXL 550, SE Electronics X1A

5. Mikrofon do wokalu do 1000 zł

Mikrofony do 1000 zł to coś co warto kupić, gdy wiemy, że nagrywanie dźwięku to nie “przejściowa zajawka”, a coś, co chcemy robić dobrze. Warto wówczas zwrócić uwagę na poniższe modele.
a) Mikrofony dynamiczne: Rode Procaster, Sennheiser E 945, Shure Beta 58 A
b) Mikrofony pojemnościowe: Rode NT1, AKG P220, Sontronics STC-2 Pack Black

6. Mikrofon do wokalu do 2000 zł

Mikrofony do 2000 zł to duży wydatek, jednak na potrzeby domowego studia nagraniowego, na pewno nam wystarczą. Przy wyborze mikrofonów z tej półki cenowej, warto przetestować poniższe mikforony.
a) Mikrofony dynamiczne: Shure SM 7B, Universal Audio SD-1
b) Mikrofony pojemnościowe: SE Electronics sE 2300, AKG C214, Audio-Technica AT4040

6. Podsumowanie

Po lekturze naszego artykułu, powinieneś już wiedzieć mniej-więcej, który mikrofon zakupić. Jednak jeśli nadal masz wątpliwości, poniżej zamieszczamy kilka naszych propozycji.

Do podcastu solowego, streamingu: Rode NT-USB, Rode PodMic USB, Sontronics Podcast Pro
Do domowego nagrywania śpiewu / rapu: Rode NT1-A Complete Vocal Bundle, Rode NT1-A Compl. Micscreen Bundle, Sontronics STC-2, SE Electronics sE 2300
Do testu, sprawdzenia siebie: Rode NT-USB, t.bone MB85 Beta, Sontronics Podcast Pro

Najprościej jednak byłoby przetestować kilka mikrofonów, by samodzielnie zdecydować, czego dokładnie potrzebujemy. I tu naprzeciw wychodzi Przestrzeń Kreatywna Szkoły Muzyki Nowoczesnej! Zarezerwuj jedno z naszych pomieszczeń (Pracownie Muzyczne, Studio Nagrań) i poproś obsługę techniczną o pomoc. Na pewno pomożemy wybrać Ci coś, co przyda Ci się w Twojej dziedzinie. 

Do zobaczenia w Szkole Muzyki Nowoczesnej!